RIX: Metalurgia stosowana

Muzycy zespołu Stonehenge

Tytuł dziewiątej części cyklu „Retrospekcja” to oczywiście mały żart słowny, ale pasuje do tematu, który chcę tym razem przedstawić. Jakiś czas temu z impetem wskoczyliśmy  w lata 80 i heavy metalowe zespoły zapomniane niesłusznie w historii tego gatunku. Kontynuując wątek kilka krótszych opowieści o grupach, które nie zdążyły wydać pełnometrażowego materiału, a ich twórczość zamyka się w kilku zaledwie, rozproszonych utworach. Oto opowieść, trochę dłuższa niż zazwyczaj, o trzech zespołach: Oxym, Stonehenge oraz Vikkyd Vikker.

           1. Oxym

Bardzo niewiele dziś wiadomo o tej grupie oprócz tego, że powstała w 1980 roku w Accrington, Lancashire w Wielkiej Brytanii. W tym samym roku zrealizowali swój debiutancki singiel „Music Power” (zawierający dwa utwory) oraz utwór „Hot Rain”, który znalazł się na kompilacji New Electric Warriors Compilation wydanej w tym samym roku. Zespół prawdopodobnie rozwiązał się niedługo potem, nie są znane przyczyny tegoż rozwiązania. Wiadomo też, że w skład zespołu Oxym wchodził basista Nigel „Tolly” Talbot, perkusista Mik Wilson, gitarzysta Phil Lord oraz gitarzysta i wokalista Rob Rigby zmarły w 2011 roku w wieku 51 lat. Ten ostatni pozostał najdłużej aktywnym muzykiem grupy, po rozpadzie Oxym grał w takich zespołach jak  Night Mission, Chase the Ace, Check it Out, Paragon i Gridlock - zawsze będąc w nich frontmanem i oczywiście gitarzystą.

Okładka jedynego singla grupy Oxym

Oxym pozostawił po sobie, jako się rzekło, tylko trzy numery. Zresztą bardzo dobre i po raz kolejny zdające się pytać słuchacza – dlaczego? Niczego w nich bowiem nie brakuje, ani pomysłu, ani techniki, ani tym bardziej przebojowości, która cechowała wczesny heavy metal, zwłaszcza ten z nurtu New Wave Of British Heavy Metal. Kawałek „Hot Rain” to klasyczny przykład hard rocka z wyraźnymi inklinacjami w stronę heavy metalu, gdzieś w stylu Nazareth, Samson czy Rush. Wolne, skoczne, lekko taneczne tempo, melodyjna gitara prowadząca i świetne wyważone tło basu i pulsująca perkusja. Do tego bardzo dobry wokal mogący przynieść skojarzenia z wczesnym Brucem Dickinsonem. Natomiast jedenastominutowy singiel zawiera fantastyczny utwór „Mind Keys”, który zaczyna się od gitarowej zagrywki mogącej skojarzyć się z Diamond Head, a potem przechodzi w żwawy utwór utrzymany w stylistyce Rush. Wyraźnie też słychać w nim elementy wczesnego punk rocka i późniejszego zimno falowego podejścia. Powtórzenie świetnej zagrywki na koniec utworu – cudowności, których żal dosłownie. Tytułowy utwór, „Music Power” zaś ów siedmiocalowy singiel otwierał i brzmiał równie ciekawie. Perkusyjne intro, a następnie energetyczny riff w hard rockowym stylu, solówka i zejście do akustycznego wolnego, wietrznego klimatu z wyraźnie słyszalnymi trzaskami winylowej płyty (!) co dodaje dodatkowego uroku nagraniu i przyspieszenie z pięknie wybijającym się nad całość basem. Dziś może wydawać się ten kawałek prosty, żeby nie powiedzieć prymitywny, ale nie da się ukryć, że brzmiący naprawdę dobrze, mimo upływu czasu.

Możliwe, że Oxym dużych szans na przetrwanie nie miał, ale trzy zachowane utwory pokazują, że był to ciekawy zespół. Każdy szanujący się fan muzyki heavy metalowej powinien dokopać się tych numerów. Nie byli kamieniem milowym, ale dziś są jedną z tych zapomnianych perełek, które warto posłuchać i trzeba znać.

      2. Stonehenge

O drugim zespole, o którym chcę opowiedzieć, wiadomo jeszcze mniej. Powstał w roku 1980 w Auckland, w Nowej Zelandii. Twórczość zespołu zamyka się w jednej epce – „Wings Of Steel” zrealizowanej w roku 1986, która została ponownie wydana w 1993 roku. Nie wiadomo kiedy zespół i z jakiego powodu się rozwiązał, ale składał się pięciu muzyków: basisty Phila Drake’a, perkusisty Carla Mackie’go, gitarzystów Ashleya Bartona i Antona Jelicicha oraz wokalisty Djamila Rodopa. Żaden też nie kontynuował przygody z muzyką po rozpadzie grupy. Ich jedyna epka zawiera trzy numery (i na takiej ilości, niestety, się skończyło) i trwa nieco ponad szesnaście minut, a stylistycznie oscyluje wokół heavy/power metalu. Podobno uznaje się Stonehenge za jeden z ważniejszych zespołów które przyczyniły się znacząco dla rozwoju power i speed metalu. I rzeczywiście słuchając utworów zawartych na epce nie odmówić racji temu spostrzeżeniu.

Okładka jedynej epki Stonehenge

Pierwszy numer, tytułowy, otwiera mroczne, nisko strojone wejście gitar jawnie wywołujące skojarzenia z proto-doomowymi eksperymentami, następujące po nim przejście w szybkie thrashowe granie utrzymane w średnich tempach. Wokal z charakterystyczną chrypką może wywołać skojarzenia z AC/DC, tu i ówdzie pojawiają się nawet Iron Maidenowe zagrywki. Mocną stroną są świetne instrumentalne fragmenty, których nie powstydziłby Judas Priest, może nawet Metallica czy Megadeth. Drugi utwór to „Burning Fever” (znany tez jako „Warlords” – pod takim bowiem tytułem został wydany na kompilacji „Attack From Down Unda” również z 1986 roku). Ten zaczyna Iron Maidenowskie spokojne, klimatyczne wejście z ostrzejszymi uderzeniami, powoli progresywnie się rozwija i zaczyna się rozkręcać do szybszych fragmentów z fantastycznym eksplodującym finałem. Niesamowitego klimatu dodają zachowane winylowe trzaski (!) i bardzo ciekawa barwa Rodopa, która oprócz skojarzeń z AC/DC silnie inspirowana jest Robertem Plantem z Led Zeppelin oraz znienawidzoną przez niektórych manierą Paula Di’Anno. Ostatni kawałek to „Easy Livin’ – gitarowy wjazd i rozkręcanie w stylu Nazareth, Judas Priest i Saxon. I znów wokal kojarzący się z AC/DC, a sam utwór, choć dziś wydający się wtórny do bólu, jest bodaj najlepszym na epce. Jest nie tylko najdłuższy, ale też pędzi do przodu i słychać w nim progresywny szlif, który tak mocno wpisał się w power metal, a także speed metalowe kawalkady i gitarowe bitwy, która tu pojawia się w drugiej połowie numeru.

Stonehenge to raczej ciekawostka, ale wywołująca bardzo miłe skojarzenia i odczucia. Jedna z tych, które posłuchać warto, a i naturalnie zachować od zapomnienia. Zniknęli w natłoku innych lepszych i ważniejszych zespołów, a i kraj z którego pochodzili do tego się przyczynił – nie ma chyba zbyt wielu i dziś znanych zespołów z Nowej Zelandii, niestety. Nie da się jednak odmówić im wkładu w heaby metal. Fani staroci i heavy metalowych, klasycznych brzmień, zwłaszcza tych z nurtu revivalu, powinni płytkę poznać, bo warto.

        3. Vikkyd Vikker

Najmocniej jednak wyróżnia się spośród nich, ostatni w tej opowieści, zapomniany zespół, a mianowicie Vikkyd Vikker. O tym zespole nie wiadomo prawie zupełnie nic, ani kiedy powstali, ani kiedy dokładnie i z jakiego powodu się rozwiązali. Wiadomo, że grupa powstała w Midlands w Wielkiej Brytanii i zrealizował, podobnie jak opisane wyżej, zaledwie trzy utwory. Dwa z nich znalazły się na siedmiocalowym singlu „Black Of The Night” z 1983 roku, a jeden na kompilacji „Metallic Storm Compilation” z 1982 roku. Podobno zanim się rozwiązali zmienili nazwę na Pretty Wicked, a wokalistą był Richard Boreman z innego zespołu Barwell, którego niestety nie znam, a żadnych informacji znaleźć nie sposób, zarówno o człowieku, jak i tym zespole.

Siedmiocalowy singiel rozpoczyna utwór „Release”. Gitarowe wejście z hard rockowymi inklinacjami w stylu AC/DC, W.A.S.P, Budgie czy Accept. Następnie utwór jest utrzymany w wolnym tempie, ale cały czas na ostrych skocznych, gitarach. Wokalista miał barwę raczej nijaką, spokojną bez szaleństw i łagodną, trochę kontrastującą z tłem. A sam utwór trwa bez mała prawie siedem minut, nagrany czysto i odpowiednio, charakterystycznie dla tamtych czasów w lekko tłumiony sposób. Numer drugi, tytułowy, również otwiera gitarowy wstęp, a potem przyspiesza. Wybija się nad całość bas, a wokal brzmi ciekawiej. Utwór silnie kojarzy się z twórczością Saxon, może nawet Tank i wczesnego Iron Maiden (wskazuje się główny riff jako jedną z  inspiracji dla riffu z kawałka „Powerslave” tegoż). Wcześniejszy, utwór trzeci, nosi tytuł „Super Rocker”. Nagrany surowej i znacznie bardziej wpisujący się w heavy metalowy styl. Jest szybszy i przebojowy i znów pachnie Budgie, Accept i innymi wiwlkimi tamtego czasu, którzy przyczynili się do powstania thrash metalu przez swój zdecydowanie cięższy hard rock. Bardzo ciekawy utwór zresztą, którego słucha się z przyjemnością – jest po prostu świetnie napisany.

Vikkyd Vikker wtedy nie odkrywał niczego wielkiego i w sumie nie dziwię się, że odpadli z „wyścigu zbrojeń”, ale nie można przejść obok tego, co nagrali, obojętnie. Zdecydowanie warto poznać te trzy kawałki i przez chwilę zastanowić się: jakie zespoły za kolejne trzydzieści, czterdzieści lat będzie się wykopywać i słuchając myśleć – nagrali mało, szybko zniknęli, ale istnieli, zrobili swoje… - bo i takie zespoły na pewno wśród kolejnych marnych indie i dziwnych metalowych tworów się znajdą. A te trzy numery, to kawał dobrej muzyki w starym stylu, takiej której coraz częściej brakuje.