Najbardziej znany ze swoich powieści historycznych, zwłaszcza osadzonych w realiach siedemnastowiecznych, choć również zaglądający do czasów średniowiecznych, czy dwudziestowiecznych, Jacek Komuda oficjalnie poza wydaną dawno temu, bo w 2004 roku, książką "Warchoły i pijanice" nigdy nie popełnił książki popularnonaukowej, czy też stricte historycznej. Jego najnowsza książka nie jest więc powieścią historyczną opierającą się na rekonstrukcji wydarzeń z dialogami podpartymi źródłami i obszerną wiedzą historyczną jak miało to miejsce dotychczas, ani półfikcyjną wariacją na temat historii Rzeczypospolitej lub półmitologicznej Słowiańszczyzny, a sprawnie skonstruowaną opowieścią o Kozakach będącą wnikliwym spojrzeniem na wojskowość i genezę Kozaczyzny na chwilę przed Powstaniem Chmielnickiego, ale praktycznie poza ramy oznaczone w tytule nie wychodząc.
W swojej książce, Komuda kompiluje, omawia i analizuje zachowane źródła polskie, ukraińskie, a nawet rosyjskie, zestawia także dotychczas niedostępne archiwa, ze współczesnym stanem wiedzy i najnowszymi raportami z wykopalisk archeologicznych, często też krytykując błędne w jego ocenie założenia i tezy, przedstawiając swoje przemyślenia lub hipotezy, a także swoje badania opiera o tak zwaną historię eksperymentalną, czyli badania powstałe w wyniku rekonstrukcji w których sam autor od wielu lat również bierze czynny udział. Co ciekawe jednak, mimo iż punktem wyjścia jest pierwsze powstanie uznanego za „kozackie”, które wywołał z powodu
prywatnego zatargu z książętami Ostrogskimi niejaki Krzysztof Kosiński, to pisarz nie skupia się na działaniach militarnych, ani nie opisuje kolejnych bitew z udziałem Kozaków, a za cel bierze sobie omówienie piechoty, jej organizacji, uzbrojenia, sposobów walki, a także osławionych taborów, wreszcie również kawalerii, artylerii i walk oblężniczych. Niestety, choć wspomina także o kozackich czajkach czy kozackich piratach, nie porusza tych kwestii w dokładniejszy sposób. Obok tego, sporo miejsca poświęca też ówczesnemu wyglądowi politycznej i militarnej Rzeczypospolitej, która dla rozwoju Kozaczyzny również miała istotny wpływ. Ciekawe też jest to, iż mimo wydawałoby się obszernego podejścia do tematu i wydawałoby się sporej ilości materiału do przeanalizowania oraz omówienia, Komuda podkreśla, że wiarygodnych źródeł tak naprawdę brakuje, a niektóre wręcz wzajemnie sobie zaprzeczają. Jednocześnie, stara się przedstawić na tej podstawie najbardziej pełny obraz Kozaków z opisywanego okresu i częściowo także i poza nim. Niewątpliwie też, wielką zaletą wydawnictwa są liczne grafiki i zdjęcia i reprodukcje obrazów, zarówno w czarno-białej kolorystyce, jak i kolorowej (trzy wkładki na kredowym papierze), które doskonale uzupełniają treść książki.
O ile, co do niektórych wypowiedzi Jacka Komudy o współczesności i do faktu, iż obecnie pisuje dla czasopisma Do Rzeczy, można mieć wątpliwości i mieszane uczucia, o tyle do jego powieści historycznych i do najnowszej, popularnonaukowej pozycji w jego obszernej bibliografii, ani jego wiedzy na tematy historyczne przez niego podejmowane, zastrzeżeń się mieć nie powinno. Pisarz, zawsze poważnie podchodzący do historycznego tła swoich książek, tym razem zmierzył się z tematem trudnym, ale niezwykle fascynującym, w formie naukowej, choć nie pretendującej do miana dzieła akademickiego. Wręcz przeciwnie, Komuda ze znaną jego czytelnikom swobodą i zapałem, kreśli niezwykle porywającą i barwną opowieść o swoich ulubionych czasach, co sprawia, że książkę dosłownie się połyka. Wreszcie też, Komuda podejmując się napisania książki naukowej, spełnił swoje długoletnie marzenie o takiej pozycji i trzeba przyznać, że z tej podjętej próby wyszedł obronną ręką. Napisana lekko i przyjemnie, ale z ogromną wnikliwością, pomaga zrozumieć fenomen sztuki wojennej ówczesnej Rzeczypospolitej oraz historię Kozaków i zdecydowanie jest wartą uwagi pozycją nie tylko dla wielbicieli Jacka Komudy, ale także dla chcących poszerzyć lub uporządkować swoją wiedzę historyczną pasjonatów tego okresu.
Szczegóły wydania:
Wydawnictwo: Zona Zero
Liczba stron: 344
Oprawa: Miękka
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz