poniedziałek, 14 lutego 2011

Back to the 80's


Back to the 80’s – zjawisko neothrash

W latach 80 powstał jeden z najważniejszych gatunków muzyki heavy metalowej, z którego w tym samym czasie rozwinął się speed, power, a nawet death i black metal.
To wówczas powstały takie legendarne zespoły jak Iron Maiden, Metallica, Slayer, Megadeth, Helloween czy Blind Guardian, jak również pomijane i nieco zapomniane Overkill czy Testament.
            W latach 90 trash metal ustąpił pola muzyce pop, a legendy próbując utrzymać się na rynku zaczęły wędrówki stylistyczne z ciekawymi lub nawet marnymi skutkami.
I tak Metallica zaczęła mieszać metal z bluesem i jazzem („Load” i Reload”) i muzyką poważną („S&M”), Megadeth zaczął grać dziwną mieszankę metalu z popem i elektroniką (apogeum tej skrajności osiągnął Mustaine na płycie „Risk”), Iron Maiden przeżywało kryzys związany z odejściem z zespołu Dickinsona i nieudaną próbą zastąpienia go Blazye’m (słabiutkie „The X Factor” i „Virtual XI”) Wówczas to Holendrzy wpadli na pomysł death metalu z odchyłami do tradycyjnego trashu[i], a Sepultura i Soulfly zaczęła eksperymentować ze stylistyką i powstał gatunek zwany groove metalem. Postanowiono też połączyć punk rocka z heavy metalem i powstał kolejny gatunek zwany metalcore, a zaraz za nim powstała cała masa innych core’ów.
            Zaś około roku 2000 w Stanach Zjednoczonych powstaje ruch zwany New Wave of American Heavy Metal, którego ojcami, można z całą pewnością określić wyśmienite grupyęnością określić wyśmienitącany przez samego Bruce' poniżej).
ycyjnego trashueavy Metal, którego ojcami można z całą pewnoś Lamb of God oraz DevilDriver. Z kolei od kilku lat można zaobserwować masowy powrót do stylistyki lat 80. Zarówno legendy takie jak Metallica (słabe „Death Magnetic”), Megadeth (rewelacyjna „Endgame”) czy Overkill, który wydał fantastyczną płytę „Ironbound” na początku zeszłego roku, jak i nowe młode zespoły zaczynają wracać do tradycyjnego heavy metalowego łojenia. Niektóre nowe zespoły od samego początku swojego istnienia stawiają na trash, a jeszcze inne ewoluują stylistycznie w tym kierunku. Do drugiej kategori można zaliczyć wspomniane Lamb of God, fantastyczne i z płyty na płyty coraz lepsze Bullet For My Valentine, czy Full Blown Chaos. Do pierwszej z kolei należy świetny Lazarus A.D, poboczny projekt Derricka Greena (wokalisty Sepultury) Musica Diablo, Incite Ritchiego Cavalery czy polecany przez samego Bruce’a Dickinsona Warpath.
            Oto opowieść o tym jak Metallica wpada do własnoręcznie wykopanej trumny, o tym jak nowe, bardzo interesujące zespoły wbijają w nią gwoździe i o tym jak naradzają się nowe legendy. Postaram się przybliżyć trzy bardzo obiecujące zespoły, które grają tradycyjnie pojęty trash metal i zwiastują nową erę tego gatunku – metalcore’owy Full Blown Chaos, soczysty Lazarus A.D i bardzo surowy Warpath.

            1.Full Blown Chaos

            Grupa powstała w Floral Park w Queens w Nowym Jorku. W 2001 roku własnym sumptem wydali epkę, a trzy lata później z nowym wokalistą drugą epkę „Prophet of Hostility”, której producentem był znany z Hatebreed Jamey Jasta i jego wytwórnia Stillborn Records.
19 października 2004 wydają debiutancki album „Wake the Demons”, który został przez krytyków określony jako „piosenki wewnętrznej pierwotnej siły, oparte na mocnych szarpanych riffach i dynamicznej sekcji rytmicznej”. Na kolejnej płycie „Within The Grasp Of Titans” z 2006 roku ta pierwotna wewnętrzna siła była kontynuowana. W tym samym roku pojawiają się na kliku koncertach w trakcie Ozzfest. 21 sierpnia 2007 roku wydają płytę „Heavy Lies the Crown”, a w tym roku wydali miażdżącą kolejną płytę, zatytułowaną po prostu „Full Blown Chaos”.
            Z jednej strony jest to typowy metalcore, oparty na rwanych riffach, łomoczącej perkusji, charcząco-growlowanych wykrzykiwanych wokalach i szybkich melodyjnych, z reguły dość krótkich utworach. Z drugiej jest to granie tak mocno przefiltrowane przez trash metal, co słychać zwłaszcza na najnowszej płycie, że nie sposób odmówić grupie obecności wśród tradycyjnego heavy metalu. Zdecydowana większość utworów ma tak ogromną ilość zmian temp, rytmów i riffów, że spokojnie można by z nich wykroić masę niesamowitych kawałków. Sami muzycy podkreślają, że ich „zadaniem jest utrzymać konwencję muzyki z ich podwórka z innymi kierunkami, które ich kręcą, zwłaszcza tych z pogranicza metalu i hardcore’u.”

            2. Warpath

            Ten brytyjski kwartet powstał w 2003 roku w Walii z inicjatywy gitarzysty i wokalisty Richarda Gossa oraz jego przyjaciół basisty Garetha Allena, gitarzysty Pete’a Hawthorne’a i perkusisty Jamesa Davenporta. W 2010 roku Hawthorne podjął decyzję o opuszczeniu grupy znajdującej się w trakcie trasy koncertowej, a jako powód odejścia podano „problemy osobiste”. Nowym gitarzystą grupy został Leigh Chambers. W 2008 roku wydali debiutancką, bardzo dobrą płytę „Damnation”.
            Tematyka utworów oscyluje wokół okrucieństwa, śmierci i nowego światowego porządku. Płytę polecał w swojej audycji na BBC RadioOne Bruce Dickinson, wieloletni lider i wokalista Iron Maiden, określając muzykę zespołu jako „rasowy trash metal z korzeniami w latach 80.” I nie są to słowa ani trochę przesadzone. Chłopaki naprawdę mocno siedzą w stylistyce tamtych lat, ale nie kopiują żadnych legend, wypracowali własny styl, który zawiera się naturalnie w szybkich tempach, ostrych riffach, melodyjnych solówkach i długich introdukcjach. Wszystko jest nagrane bardzo surowo i brudno, garażowo i trzeszcząco, co nadaje płycie specyficzny klimat. Wiele do życzenia pozostawiają wokale, ponieważ barwa i stylistyka jest dość nieciekawa, należy, więc puścić je mimo uszu i wsłuchać się w warstwę muzyczną, która jest naprawdę interesująca. Jest to zespół zasługujący na uwagę nie tylko dlatego, że jest polecany przez Dickinsona, ale również dlatego, że ma szanse na wybicie się do szerszego grona słuchaczy. Jedyne co będą musieli zmienić na kolejnych płytach, to dopracować wokale lub po prostu zmienić wokalistę, ale tak naprawdę to jest kwestia gustu, komuś taki śpiew może się podobać, jak dla mnie jest męczący.

             3. Lazarus A.D

            Powstał w 2005 roku w Kenosha w Wisconsin jako Lazarus. Przyrostek A.D został dodany aby uniknąć roszczeń prawnych. W 2006 roku występował jako support Anthraxu , a w 2007 roku zrealizowali swój debiutancki album „The Onslaught”. Wydany własnym sumptem materiał rozsyłali do różnych wytwórni, te jednak odrzucały go i odprawiali zespół z przysłowiowym kwitkiem. Jednakże pochlebna krytyka środowiska i krytyków zwróciła uwagę Metal Blade Records, która wyciągnęła zespół z podziemia i podpisała z nimi kontrakt. W 2009 roku zrealizowali ponownie materiał z debiutanckiej płyty, a zespół wystąpił w kwietniu z Amon Amarth i Goatwhore, a w maju i czerwcu wyruszył w trasę z Testamentem. Na początku lutego tego roku zaś został wydany drugi album grupy „Black River Flows”. Płytę promuje singiel „The Ultimate Sacrifice”. Grupa już zapowiada, że trzeci album będzie zawierał materiał zbliżony do stylistyki groove metalowej.
            Obie dotychczasowe płyty zespołu są naprawdę mocnym i bardzo świeżym odczytaniem stylistyki lat 80. Mamy tu rozbudowane pod względem struktury riffy, soczyste solówki i bardzo dobre teksty ze świetnym wokalem.
            Jeff Paulick, gitarzysta i wokalista zespołu powiedział o drugiej płycie tak: „W ciągu ostatniego roku musieliśmy zmierzyć się z osobistymi tragediami, które zawarliśmy w tekstach utworów. Poprawiliśmy też wokale, które są bardziej przemyślane, urozmaicone i dopracowane.”  Grupa nie kopiuje żadnego zespołu z tamtych lat, wykorzystując osiągnięcia współczesnej techniki grają w oryginalny sposób tradycyjny heavy metal, podany w sposób bardzo świeży i mięsisty. Lazarus A.D zasługuje na uwagę, ponieważ jest to naprawdę kawał dobrej muzyki, która na długo zostaje w pamięci. Zespół ten ma szansę stać się najważniejszym zespołem nowoczesnego heavy metalu, a zwłaszcza naradzającego się na naszych oczach i w naszych uszach neotrashu.

            Metallica się wypaliła już dobre kilka lat temu (wcale nie na „Kill’em all”, ale raczej po „Czarnym albumie”) i teraz nadszedł czas, aby dać szansę nowym młodszym zespołom, a zwłaszcza Lazarusowi A.D. Lider tej grupy powiedział też słowa, które posłużą za idealne podsumowanie artykułu, ale także stanowią zapowiedź, nie tylko narodzin nowego gatunku heavy metalu, ale także nowego rewelacyjnego zespołu, mającego szansę strącić z tronu zjadających swój ogon Bogów: „Jesteśmy siłą, z którą trzeba się liczyć, która nie podąża za jakimś trendem. Myślimy długofalowo...”


[i] O tym w artykule „Niderlandzki Death Metal”.

niedziela, 13 lutego 2011

Pozwól mi wejść


Pozwól mi wejść - zjawisko neoprog

Rock progresywny swoje lata świetności i okres największego rozwoju miał pod koniec lat 60 i w latach 70. Wówczas to tworzyły swoje płyty zespoły wybitne, tworząc dzieła wzorcowe i kształtujące nowy gatunek: Procol Harum, The Moody Blues, Jethro Tull, King Crimson, Emerson, Lake & Palmer, Genesis, Yes, The Who, Hawkwind, Pink Floyd, Colloseum czy Chicago (Transit Authority). Później stylistyka progresywna charakteryzująca się rozbudowanymi, często bardzo skomplikowanymi utworami ustąpiła miejsca punk rockowi, muzyce elektro i disco oraz heavy metalowi. Odrodzenie przyszło z drugą połową lat 80, kiedy za sprawą muzycznych wędrówek Iron Maiden powstaje Queensrÿche oraz legendarne Dream Theater.
            Queensrÿche zasłynęło wybitnym concept albumem „Operation: Mindcrime” (1988), a Dream Theater wypłynął genialną płytą „Images And Words” (1992), wzorcową „Awake” (1994) czy fantastyczną suitą „A Change of Season” tworzonej przez prawie dziesięć lat (1987-1995). Obok nich pojawia się Steven Wilson, producent i multiinstrumentalista z Pourcipine Tree oraz Opeth, łączący death metal ze stylistyką progresywną, dochodzi nawet do spotkania Opethu z Wilsonem, co zaowocowało trzema wyśmienitymi płytami (kolejno „Blackwater Park”, „Deliverance” i „Damnation”). Progresywna stylistyka została skonfrontowana z cięższymi brzmieniami, nowym sposobem nagrywania i nowoczesnym spojrzeniem na dokonania mistrzów gatunku.
            Jordan Rudess – aktualny klawiszowiec DT, powiedział kiedyś, że termin progresywny można rozpatrywać w dwóch kategoriach. Pierwsza dotyczy stylu gry, czyli skomplikowanych, rozbudowanych struktur kompozycyjnych często połączonych z wirtuozerskimi umiejętnościami muzyków oraz specyficznym podejściem do łączenia, często nawet różniących się od siebie stylistyk muzycznych. Druga z kolei odnosi się do retrospektywnego spojrzenia na twórczość mistrzów z lat 60 i 70, na przetworzeniu w nowoczesny sposób, tego, co najlepsze w ich twórczości.
            To drugie rozumowanie szczególnie pasuje do wyjaśnienia, czym jest zjawisko neoprog. Ta trzecia inkarnacja progresu, charakteryzuje się właśnie takim retrospektywnym spojrzeniem na wszystkie dotychczasowe dokonania w nurcie. Wyciszona i melancholijna stylistyka łączy się z cięższymi brzmieniami, pochłaniając nawet najnowsze trendy muzyki heavy metalowej tworząc nowe gatunki takie jak sludge metal: na przykład The Ocean (Collective) czy Kylesa.
            Pośród płyt nijakich i mocno odtwórczych, z trudem da się wyłowić coś, co byłoby reprezentatywne i naprawdę warte uwagi. Zwłaszcza, jeśli chcemy przyjrzeć się odczytaniu klasycznemu. Nie wnosi takie granie właściwie niczego nowego i nie zmieni ono już historii muzyki w jakiś znaczący sposób, ale są zespoły, które za kilka lat mogą być istotne dla tego nurtu i być dla przyszłych pokoleń tym, czym stały się płyty Bogów z lat 60 i 70. Są zespoły będące prawdziwymi perełkami, a ich płyty są naprawdę piękne i warte uwagi każdego melomana.

            Oto opowieść o twórczości trzech niezwykle interesujących zespołów obracających się w stylistyce neoprog: Chinese Beard, Let Me Introduce You To The End oraz Echo’s Answer.

  1. Chinese Beard
Zespół. Za dużo powiedziane. Tak naprawdę jest to jeden człowiek. A dokładniej: mieszkający i tworzący w Helsinkach Teemu Kurki. Ten multiinstrumentalista założył w 2008 roku Chinese Beard i w 2010 własnym sumptem wydał płytę zatytułowaną „Shades of Tomorrow”. Jego muzyka jest ściśle związana ze stylistyką lat 70, charakteryzująca się klasycznym spojrzeniem na muzykę sprzed czterech dekad i długimi, melodyjnymi kompozycjami wzbogaconymi orkiestrowymi aranżami.
            Jego debiutancka płyta to zaledwie cztery utwory, ale zrobione tak niesamowicie, że śmiało można ją postawić obok największych dokonań mistrzów. Przysłuchajmy się tym utworom, czy też raczej utworowi, bo tak naprawdę jest to po prostu podzielona na cztery części suita:
            Jako pierwszy jest „Shades of Tomorrow Pt. I”. Zaczyna akustyczna gitara i delikatne dźwięki klawiszy, przedzielone mrocznym uderzeniem. Potem zaczynamy płynąć, kołysani do snu mrocznym motywem, który będzie się powtarzał w różnych kombinacjach we wszystkich częściach. Niemal ma się wrażenie obcowania z nocnym niebem i tańcem gwiazd po firmamencie. Skojarzenia to wczesny Genesis i Pink Floyd (zanim wydał słynne opus magnum „The Wall”), może nawet ostre pasażowe momenty jako żywo przeniesione z Dream Theater. Pośród melodyjnej konstrukcji dźwięków niemal słyszy się tykanie zegara i bas, który jest na swoim miejscu, czyli na wierzchu. Na koniec utworu spowolnione, delikatne dźwięki klawiszy niczym z końcowych partii pierwszej płyty King Crimson. Zapadamy w sen.
            „Graveyard Shift” – najkrótszy na płycie utwór, zaczyna się od ostrego riffu, który wibruje w głowie, ale zaraz następuje zwolnienie. Pojawia się łagodny, szepcący wokal na tle mrocznego niemal black metalowego tonu. Wokal jak wyjęty z lat 70: liryczny, bez zbędnych wyciągnięć do góry i wysokich rejestrów. Utwór zaczyna narastać, ma się wrażenie rozpoczęcia tańca z umarłymi wstającymi z grobów; dosłownie przechodzą ciarki po plecach. Na koniec zwalniamy do konduktowego pochodu i łagodnie wznosimy się do góry i płyniemy wraz z dźwiękami do końca.
            Trójeczka to „In The Wake Of The Crescent Moon”. Już sam tytuł przywodzi na myśl mistrzów – King Crimson (druga płyta „In The Wake Of Poseidon” z 1970 roku) może nawet nonsensowne black metalowe tytuły z pierwszych płyt Opethu. Orkiestrowe spokojne wejście przywodzi na myśl początek suity orkiestrowej „Tako rzecze Zaratustra” Richarda Straussa. Podobnie jak w orkiestrowej suicie Straussa mroczny ton wyłania się jak z mgły i powoli narasta. Pojawia się melodyjny motyw przewodni zaaranżowany nieco inaczej niż na początku płyty. W tym momencie przyszło mi na myśl skojarzenie ze suitą „Tarkus” Emerson, Lake & Palmer. Podczas wirowania planet słyszymy wokal, jest łagodny o ciekawiej staromodnej barwie i oryginalnej stylistyce, silnie przywodzącej na myśl inspiracje wokalizami King Crimson i Flyte (!). Napięcie rośnie, a misterna konstrukcja kolejnych dźwięków znów przywodzi na myśl King Crimson, tym razem klimatem, polifonią i pasażami nerwowych zerwań jak w „Larks Tongues In Aspic”. Na koniec znów pojawia się motyw przewodni i wyciszamy się niczym w Pink Floydowskim „Echoes” albo „Shine on You Crazy Diamond”, może nawet jak przy końcówce pierwszej płyty King Crimson.
            Całość zamyka instrumentalna kontynuacja pierwszego utworu, czyli „Pt. II”. Budzimy się, słyszymy pukanie do drzwi, otwieramy, a tam jutro. Dźwięki powoli narastają, dzień wstaje leniwie i niechętnie. Znów ma się wrażenie sięgania po King Crimson („I talk to the wind”?) i znów pojawia się motyw przewodni, przerwany raz po raz dźwiękiem dzwonu. Przyśpieszamy („Larks Tongues In Aspic”), słyszymy cykanie zegara i złowróżbny riff gitary – strach przed kolejnym dniem wzbiera. Przez moment próbujemy dumnie iść przez dzień, nie poddajemy się przeciwnościom, ale świadomość tego, co po drugiej stronie nie daje za wygraną. Pojawia się melodyjna solówka, powtórzona na klawiszach, wznosimy się na smyczkowej wstawce. Mroczny riff na drżącym klawiszowym tle, które narasta niczym w Deep Purple; znów tańczymy ze śmiercią, widzimy obroty planet i gwiazd… muzyka urywa się gwałtownie, aż do całkowitego wyciszenia…

  1. Let Me Introduce You To The End
Niemal polski zespół. Niemal, bo jego lider Polakiem nie jest. Ryan Socash to Amerykanin, który w wyniku zbiegów okoliczności i problemów osobistych zawędrował do Polski, tu zamieszkał i tu zaczął tworzyć. Pierwszą płytę z 2007 roku „A Love of the Sea” nagrał jeszcze z amerykańskimi muzykami, a najnowszą „A Voice from the Mountain” z 2010 roku z polskimi, w Jaworkach koło Szczawnicy (!). I to nie byle jakimi, gościnnie pojawił się nawet… Czesław Mozil na akordeonie. Socash w liście do słuchaczy napisał tak: [W Polsce] znalazłem pracę, drugie obywatelstwo, drugi język, wrażliwych odbiorców mojej muzyki, inspirację fotograficzną, własną rodzinę i w końcu coś, o czym myślałem, że jest nieosiągalne: dom. Kiedy ludzie pytają mnie skąd jestem, nie wiem, co odpowiedzieć. W chaosie mojego poprzedniego życia, wśród ciągłych przeprowadzek, nigdy dotychczas nie rozumiałem czym jest dom. Teraz jednak, kiedy spoglądam przez okno samolotu, lecąc do Polski, wiem, że pode mną jest to wszystko, co posiadam.
            Posłuchajmy zatem tych bardzo polskich płyt w przyśpieszonym tempie, co nie znaczy, że po łebkach. Po prostu w tempie ekspresowym. Zaczynamy od pierwszej:
            Jest to muzyka bardzo wyciszona, melancholijna, pełna rozedrganych emocji, piękna i poruszająca. Wyłaniający się z mgły orkiestrowy wstęp i akustyczna gitara sprawia, że zaczynamy płynąć po morzu, jednocześnie widząc na horyzoncie szczyty Pienin. Socash śpiewa łagodnym głosem, pełnym smutku, która fantastycznie buduje klimat. Pod względem konstrukcji utworów nie mamy tutaj klasycznego rocka progresywnego, bliżej jest do produkcji Stevena Wilsona, a zwłaszcza jego projektu Blackfield (w tym roku trzecia płyta), albo współczesnej Anathemy, a nawet progresującego Archive’a. Nie ma tu szybkich riffów czy rozbudowanych, ciężkich utworów, utwory są krótkie i soczyste. Jeśli przyśpiesza lub uderza mocniej to raczej jest to akcentowanie i podkreślanie emocji, od których na płycie wręcz aż kipi. Płyta, choć może się wydać dość monotonna i za bardzo momentami wyciszona, poprzez częste stosowanie zjazdów o dwa interwały w dół, ale słucha się jej przyjemnie i z chęcią się do niej wraca. Na uwagę zasługują zwłaszcza takie numery jak: „Upon Ending” (blackfieldowy, smutny, deszczowy i bardzo przestrzenny), „Times of Growing Gimmer” (świetne wejście, liryczne gitarowe zwolnienie i finałowe płynące przyśpieszenie) „As You Sink” (smyczkowe wejście i przestrzenny smutek ukryty w dźwiękach) oraz wietrzny „Sitting Alone”.
            I druga płyta: wybieramy się w podróż po Pieninach. Mamy tu wspaniały kontrabasowy utwór otwierający kojarzący się z twórczością Camille’a Saint-Saensa lub kompozycjami Clinta Mansella (takich klimatycznych utworów jest kilka). Na szczególną uwagę zasługuje direstraisowy „Dreamy eyes” – bardzo smutny i piękny kawałek, pod którym Mark Knopfler spokojnie mógłby się podpisać i umieścić na którejś ze swoich płyt. Wspaniale prezentuje się też liryczny kontrabasowy „The Black Water”, który przypomina mi trochę „I en svart kriste” Satyricona. Podobnie jak poprzednia, jest to płyta smutna i bardzo osobista, nie jest to na pewno łatwy materiał. Ze skojarzeń w głowie chodzi mi jeszcze „Tako rzecze Zaratustra” Nietschego, ale tylko ze względu na tytuł, filozofii niemieckiego myśliciela nie ma tu ani śladu. Oba wydawnictwa z kolei są godne polecenia wszystkim tym, którzy nie tylko słuchają płyt, ale w nie wchodzą całą duszą i ciałem. Przeżywają emocje muzyków i czują głębię dźwięków swoimi zmysłami i oczami wyobraźni.

3.      Echo’s Answer

Ten niesamowity instrumentalny kwartet powstał około roku 2008 w Minot w Północnej Dakocie. Z początku szukali do swojego projektu wokalisty, ale ostatecznie zdecydowali, że ich muzyka będzie tylko instrumentalna. Trudno sobie wyobrazić te płyty z wokalistą, czy nawet bez niego, ale wyszło naprawdę niesamowicie, wręcz kapitalnie, a przede wszystkim bardzo klimatycznie. Ich unikalny styl łączy ze sobą klasyczny rock progresywny, muzykę poważną, jazz, blues oraz muzykę etniczną. Poszczególne partie są tak skonstruowane, że instrumenty dosłownie ze sobą rozmawiają, polemizują i wymieniają poglądy. Dźwięki tworzą opowieść, która tak naprawdę opowiada naszą własną historię. Są to dźwięki pełne emocji i uczuć, które odbijają się w lustrze, w które patrzymy słuchając kolejnych utworów, raz po raz odbijających się od ścian naszego małego, prywatnego i zamkniętego dla innych świata.
            Kwartet wydał własnym sumptem dwie niesamowite płyty, czy też raczej jedną, bo „A Two Fold Fire” to dyptyk, podzielony na dwie części, choćby z tego względu, że obie płyty mocno się od siebie różnią stylistycznie. Pierwsza nosi tytuł „Myriad” (XII 2010), a druga „Opposition” (I 2011).
            Okładka pierwszej przedstawia misternie zdobioną tarczę XIX wiecznego zegara typu cebula (tak mi się zdaje), a w tle coś jakby krew zmieszana ze spermą. Jest jeszcze tytuł i dwie litery E odbite jak w lustrze. Oto zaczynamy niesamowitą podróż w głąb ludzkiego życia. „Myriad” jest wyciszona, melancholijna i akustyczna – przywodząca na myśl Dire Straits, bluesa (może nawet Gary’ego Moore’a), a przede wszystkim bardzo silnie kojarzący się z rockiem progresywnym wczesnych lat 70 w rodzaju Genesis, trochę nawet The Who lub współczesnym już nam Stevenem Wilsonem i jefo Pourcipine Tree, czy nawet „Damnation” Opeth. Zamykamy oczy i rozpływamy się w pięknych płynących, czasami mrocznych lub narastających dźwiękach. W lustrze widzimy historię – oto powstaje człowiek, człowiek rośnie i styka się z pierwszymi problemami, pierwszymi porażkami… wszystko jest liryczne i niezwykle klimatyczne. Choć została wydana w grudniu jest to niesamowicie jesienna płyta – niemal widzi się opadające dookoła kolorowe liście, niemal czuje szumiący wiatr i jeszcze ciepły deszcz na twarzy… Do najpiękniejszych utworów pierwszej płyty należą – otwierający ją „Sidereal” (motyw powtarza się w niesamowitym „Peace the Old Fashioned Way”, który jest echem tego pierwszego utworu), fantastyczny, bardzo melodyjny „Lament” oraz genialna deszczowa „Water Song”. Warto też zwrócić uwagę, jak czarownie jest ta płyta nagrana – czysto, klarownie i niezwykle sterylnie, żadnych zbędnych dźwięków czy zakłóceń. Po prostu magia.
            Okładka drugiej części zatytułowanej „Opposition” przedstawia drzewa pozbawione liści i wieczorne niebo zasnuwające się ciemnymi chmurami, najwyraźniej zbiera się na burzę. Wraz z tytułem i logotypem grupy (dwie litery E w zwierciadlanym odbiciu) pojawia się nazwa grupy. O ile pierwsza płyta, przedstawiała łagodną stronę zespołu, melancholijną, liryczną i wyciszoną, to druga stanowi jej odwrotność. Zgodnie z tytułem otrzymujemy rewers – kompozycje są zagrane ostrzej i potężniej, choć i tu jest miejsce na refleksyjnie wyciszoną akustyczną wstawkę, płyta jest jednak cięższa i znacznie bardziej pesymistyczna, ciemna. Na drugiej części mamy, bowiem głownie stylistyczne odnośniki do Dream Theater czy wczesnego Opethu.
Już otwierający riff pierwszego utworu „Helmut” zwiastuje zmianę nastroju. Drugi jest rewelacyjny „Century” i przypomina trochę konstrukcją pochody mrówek z „Constant Morion” Dream Theater”, które można również zauważyć i usłyszeć w pierwszej części i inaczej zaaranżowanych wersjach utworów z pierwszej płyty („Narrative”, „The Hippo and The Tortoise”, „Lament” czy „Water Song”), ale nie są to żadne powtórzenia, lecz zupełnie inne odczytania tych samych tematów, momentami absolutnie porażające. Tu nasz bohater jest już dorosły i zmaga się z przeciwnościami na przekór złej pogodzie, na przekór burzy, która zdaje się szaleć, nie tylko obok niego, ale i w jego duszy. Duszy podzielonej między wartości i doznania, szukającej i niemogącej znaleźć, miotającej się bez końca. I tak do kończącego płytę króciutkiego, zaledwie dwu i pół minutowego „The End”, w którym najprawdopodobniej dochodzi do śmierci (samobójczej?) bohatera tego niezwykłego conceptu. Najlepsze na płycie są „Century”, mroczniejsze „The Hippo and The Tortoise”, kapitalna, niezwykle melodyjna „Mantra” i świetna burzowa „Water Song”.
Wadą drugiej płyty jest jedynie zbyt wymuskany, sterylny dźwięk, dokładnie taki sam jak na pierwszej, zbyt czysty i klarowny. W ramach opozycji powinien być jeszcze bardziej brudny, drapieżny i ostrzejszy sposób nagrania, ale nie można mieć wszystkiego i tak jest ciekawie, a na pewno ostrzej niż w pierwszej części.
            Obie są godne uwagi wszystkich tych, którzy lubią zarówno momenty akustyczne i wyciszone, jak i te brudne, ostre i drapieżne. Dla tych którzy w muzyce szukają czegoś więcej niż tylko dźwięków, ale również szukają w niej siebie, swojej własnej tożsamości.
            Podsumowując, muzyka neoprogresywna nie jest tylko hołdem dla mistrzów, czy zwykłym przetworzeniem z pozoru już istniejących dźwięków, to również próba nowego, głębszego odczytania tej stylistyki. I trzeba przyznać, że bardzo udana. Wymienione powyżej zespoły, to zaledwie wycinek tego niezwykłego gatunku, który zdaje się płynąć w przestrzeni wraz z kolejnymi dźwiękami. Neoprog to opowieść o nas samych, o naszej psychice, wnętrzu i o zagubieniu. To również poszukiwanie tożsamości, utraconego czasu i ukrytego sensu, próba wyjaśnienia niewyjaśnionego. To muzyczne przetworzenie „zwierciadła przechadzającego się po gościńcu” zdającego się zapraszać nas do wspólnej mistycznej podróży, zdającego się mówić „Pozwól mi wejść do wnętrza Twojego umysłu, daj się porwać przemyśleniom i zatop się w dźwiękach. One są o Tobie, to Twoja opowieść”.
Taki właśnie jest neoprog i nie jest to na pewno muzyka łatwa, ale kiedy się w niej już zanurzymy i poczujemy wszystkimi zmysłami, z trudem się od niej uwolnić, będzie się do niej wracać raz po raz, by na nowo przeżywać te same historie, by na nowo oczyszczać swoje ciało i myśli, by na nowo odkrywać nieznane i być może znaleźć gdzieś swoje miejsce…

środa, 9 lutego 2011

Recenzja: Onslaught - In Search Of Sanity

Onslaught – In Search Of Sanity (1989) 9/10

Producenta muzycznego, który skazał ten zespół na dekadę milczenia i zerwał z nimi kontrakt powinno się normalnie zamknąć. A najlepiej żywcem wyrwać z niego flaki i jaja i zrobić z nich struny do gitar dla chłopaków, a potem patrzeć jak zwija się padalec z bólu i wyje wniebogłosy, gdy chłopaki szarpią je, grając na nich świetne, drapieżne riffy[i]. Myślę, że ani trochę nie przesadzam, ale ta płyta, mogła być dla Onsalught mniej więcej tym, czym dla Metallici była „Master Of Puppets” – płytą wybitną i zasługującą na miano jednej z najwspanialszych płyt trash metalowych, nie tylko lat 80, ale i w ogóle.
            Po niepotrzebnych poprzednich trzech płytach, które były marnie nagrane i reprezentowały sobą poziom grajków weselnych naśladujących Metallicę, chłopaki z Onslaught nagrali materiał miażdżący i potężny, a w dodatku do dzisiaj bijący na głowę świeżością podejścia wiele podobnych wydawnictw. W stosunku do poprzednich płyt słychać ogromny postęp, jeśli chodzi o umiejętności muzyków, kompozycje i klimat, który jest pierwszorzędny. Przysłuchajmy się płycie, która została kompletnie niezauważona, która mogła być przepustką do wspaniałej kariery, a okazała się zakończeniem działalności aż do 2005 roku, bo producent okazał się debilem i nie poznał się na ich talencie…
            Pierwszy na płycie jest instrumentalny majstersztyk, a właściwie to nawet nie instrumentalny… zatytułowany „Asylum”. Mamy to jakieś piski, wrzaski, skrzypnięcia, warknięcia i stukania przez pięć minut z sekundami. Brzmi jak soundtrack z gry komputerowej „Silent Hill” (!). I jeszcze ten klimat, który sprawia, że ciary przechodzą po plecach, a jak jeszcze zgasić światło w pokoju i zamknąć oczy… naprawdę jest, czego się bać.
            Po świetnej mrocznej introdukcji przechodzimy do utworu tytułowego. Wstęp z nisko nastrojoną gitarą i bardzo melodyjnym riffem. Wchodzi pędząca perkusja i bas, który jest na wierzchu, rzecz w trash metalu prawie niespotykana. Przychodzą na myśl skojarzenia z Black Sabbath okresu Dio, może nawet Helloween z Kiske. Tak samo z wokalami, które wypadają naprawdę mocno. I tak przez prawie osiem minut, utwór niestety się wycisza, a szkoda, spokojnie mógłby jeszcze grać dalej.
            Trzeci jest „Shellshock”. Zaczyna się metallicowym riffem, wokale raz hetfieldowsko wykrzyczane, raz wyciągnięte i drżące jak linie Di’Anno, a momentami znów jak by przypominające Dio. Pojawia się nawet flotsamjetsamowe skandowanie tytułu. Przez prawie siedem minut łojenia mimowolnie machamy łepetyną, a zapewniam, że jest do czego!
            Czwarty jest „Lighting War” – znów trochę jak z Metallici, tradycyjnie wyrzucany wokal, znów skojarzenia z Flotsam And Jetsam. Jest to też kapitalny kawałek do wspólnego śpiewania na koncertach, a świetną solówką, jakby ją przyśpieszyć nie powstydziłby się pewnie Mustaine albo nawet Yngwie Malmsteen.
            Nie wiedzieć czemu piąty jest cover, bo nie dość, że trochę nie pasuje, to prędzej widziałbym go na końcu, ale niech będzie. Nie jest to cover byle jaki – dostajemy „Let there be rock” AC/DC. Ale zagrany pierwszorzędnie. Jest szybciej, bardziej heavy metalowo. Pięknie wybija się bas i do tego świetny wokal. W sumie, gdyby AC/DC grałoby heavy metal… to brzmieliby właśnie w ten sposób.
            Szósteczka to „Blond Upon the Ice” – prawie dziewięciominutowa jazda. Znów trochę jak Metallica, ale zagrane kapitalnie i do tego jeszcze ten soczysty chodzący bas…Wokal znów trochę jak Dio, ale bliżej jest w tym numerze do Erica A.K.
            Siódmy numer to fantastyczna prawie trzynastominutowa suita „Welcome to the Dying”. Mogłaby trwać jeszcze trochę, ale się wycisza… Otrzymujemy chłodne i mroczne wejście niczym z Black Sabbath okresu Dio. Silnie inspirowane Dio wokale i rozwiniecie godne Helloween w drugiej połowie kawałka: niesamowita solówka i świetny bas. Klimatyczne zwolnienie i przyśpieszenie aż do zejścia.
            Ósmy jest „Powerplay” to rasowy speed metal, prawie siedmiominutowe łojenie. Znów wokal przywodzący na myśl Paula Di’Anno. Co ciekawe numer mógłby skończyć się po dwóch minutach i czterdziestu dwóch sekundach, ale trwa sobie nadal w najlepsze.
            Na zakończenie kolejny trochę niepotrzebny, zaledwie dwuminutowy cover – „Confused” Angel Witch. Cóż, nie mając porównania, bo pierwszy raz słyszę tę nazwę, jest ciężko powiedzieć jak wypada utwór, ale bez porównań z oryginałem, muszę przyznać, że jest ciekawie. Nieco wolniejszy od pozostałych kawałków, z wybijającym się ponownie basem i wokalem, który pokazuje, że wysokie rejestry też nie są mu obce.
            Podsumowując, jest to płyta bardzo dobra i naprawdę warta uwagi. Zespół Onslaught pokazał się na niej od najlepszej strony i uważam, że to wielka nieodżałowana szkoda, że nie dostał szansy na kolejną płytę, bo dwie następne, już po reaktywacji grupy z 2007 i 2011 (też świetne) to zupełnie inne podejście i zupełnie inne klimaty, nie jest to też ten sam zespół.            Można by się przyczepić, że za bardzo przywodzi na myśl Metallicę – można się bowiem wręcz pobawić w zgaduj zgadulę: jaki tytuł Metallici Wam się kojarzy albo skąd ten riffik. Ale nie jest to granie w żadnym wypadku odtwórcze, ani kopiujące. Jest po prostu bardzo podobne, ale płyta naprawdę daje po głowie i to mocno, po jej skończeniu ma ochotę się ją puścić ponownie. Byłaby pełna dziesiąteczka, ale jest mocne dziewięć – z powodu nieco tylko zbędnych coverów.
            Na zakończenie refleksja dotycząca okładki. Bo choć nie jest jakaś powalająca, to jest bardzo klimatyczna i świetnie pasująca do schizofrenicznego, niemal dusznego klimatu płyty.
Mamy oto białe ściany jakiegoś pokoju i ogromną żarówkę zwisającą z sufitu, która świeci prosto w oczy… skojarzyła mi się z naszym polskim Turbo i kultową „Kawalerią Szatana”… Jak to szło? Przeraźliwie białe ściany/Przeraźliwy tupot nóg/Budzą mnie poranne lęki/Budzi mnie poranny strach/Ilu ludzi dziś przeżyłem/Ilu ludzi prześniłem znów…

           
           


[i] Tak jak w filmie „Od zmierzchu do świtu” Rodrigueza z Clooneyem i Tarantinem w rolach głównych.

wtorek, 8 lutego 2011

Powrót z ciemności: Onslaught


Powrót z ciemności:
ONSLAUGHT

W latach 80, kiedy tworzył się trash metalu, którego niekwestionowanymi twórcami i królem stała się Metallica, powstawało wiele zespołów, które tworzyły podobną muzykę. Część z nich przetrwała i tworzy bardzo dobre płyty, w dodatku śmiało pretendujące do miana znacznie lepszych od tych, którymi od kilku lat raczy nas Metallica. Żeby przywołać choćby tylko Flotsam And Jetsam (znany choćby z faktu, że grał tam Jason Newsted, basista Metallici w latach 1987 – 2000) czy znakomite Overkill albo nieco chyba zapomniany Testament. Inne zespoły jak Megadeth po suchych latach i marnych płytach wracają ze świetnymi materiałami (United Abominations z 2007 roku, Endgame z 2009 roku czy z rocznicową wersją koncertową opus magnum - Rust In Peace z 1990), a jeszcze inne nie miały tyle szczęścia i przestały istnieć. Jednym z takich zespołów mógł być Onslaught… mógł, ale stało się inaczej…
            Powstał mniej więcej w tym samym czasie, co Metallica. W tym samym czasie, kiedy wyszło Kill’em all wydał demo What Lies Ahead. Rok później wydał Power from Hell, a w roku legendarnej Master of Puppets płytę The Force. Jakość nagrań jest koszmarna, a kompozycje wtórne i silnie inspirowane Metallicą.
            Rok 1989 przyniósł drastyczne zmiany. Wyszła wówczas płyta In serach of sanity. Dojrzalsza, znacznie lepsza kompozycyjnie, a przede wszystkim posiadająca własną niepowtarzalną stylistykę i potężny klimat. Nadal wyczuwalne silne inspiracje Metallicą zostały przefiltrowane przez styl Black Sabbath, a wokale ocierają się wręcz o samego Dio. Prawie trzynastominutowy „Welcome to dying” to istny majstersztyk, który spokojnie mógłby być jeszcze dłuższy. Mamy na tej płycie nawet ciekawą, bardziej heavy metalową wersję „Let there be rock” AC/DC. Niestety, z niejasnych do końca powodów ówczesny producent grupy zerwał kontrakt z zespołem, a ten się rozpadł. Odrodził się dopiero w 2005 roku i w dwa lata później wydał rewelacyjną Killing Peace.
            Po bardzo obiecującej płycie z 1989 roku, zespół po długim okresie milczenia wydał płytę bardzo dojrzałą i mocno dającą po głowie. Przefiltrowana przez groove metalowe dokonania, muzyka zespołu stała się ostrzejsza i bardziej brutalna. W wokalach pojawiły się nawet charczenia i growle, a po gitarach i perkusji słychać ogromny postęp w technice gry i w sferze kompozycyjnej. Z kolei w tym roku Onslaught wydał nieustępującą dwóm poprzednim, stylistycznie jednak kontynuującą tę z 2007 roku, wyśmienitą płytę zatytułowaną Sounds of the violence.
            Na wstępie mamy ukłon dla Slayera i otrzymujemy króciutkie intro zatytułowane „Into the Abyss”. Kolejne utwory to rasowe killery. Mocne riffy, ciężka perkusja i bardzo ciekawe, momentami nawet growlowane wokale. W przedostatnim utworze „End of the Storm (Outro)” otrzymujemy zaś fortepianowy ukłon dla Black Sabbath z okresu Dio, gdyby go rozwinąć do szybszych partii otrzymalibyśmy numer zbliżony do słynnego „Heaven And Hell”. A na zakończenie cover Motörhead: „Bomber” (!).
            Przy odrobinie szczęścia to ten zespół królowałby zamiast Metallici, tymczasem dzisiaj ma silne podstawy, aby strącić królów z tronu, a przynajmniej stanowić silną opozycję dla zjadających własny ogon władców. Jest to kawał naprawdę interesującej, mocnej muzyki, która ma ogromny potencjał i ma dużą szansę na stanie się jednym z najciekawszych zespołów grających w dzisiejszych czasach trash metal, nawet jeśli przefiltrowany przez dodatkowe skojarzenia i nurty…
           
PS. O zjawisku neotrash (i o tym jak Metallica spada z tronu) wkrótce w osobnym artykule.

poniedziałek, 7 lutego 2011

Wspomnienia i refleksje (część IV)

Gary Moore
  4.04.1952 - 6.02.2011

Rok Dwóchtysięcyjesieni? Wymyślona przypadkiem nazwa dla tego roku (nie ma przypadków) zaczyna się potwierdzać, i to dość, trzeba przyznać, nieoczekiwanie… zmarł muzyk, którego zawsze, od dziecka kojarzyłem z jesienią, którego zawsze słuchałem zwłaszcza właśnie tą porą roku, którego niezwykły styl i oryginalne podejście do grania ukształtowało moje preferencje muzyczne, spojrzenie i sposób odczuwania muzyki bardzo mocno i niezwykle znacząco…

            Wczoraj we śnie zmarł światowej sławy gitarzysta bluesowy i rockowy Gary Moore.
Swoje melancholijne, chłodne bluesowe opowieści, tak bardzo jesienne i idealne na zimne listopadowe wieczory będzie odtąd grał w największej orkiestrze świata. Pamiętam jak jeszcze będąc małym chłopcem puszczałem sobie jego piękną muzykę i zatapiałem się w tych smutnych, nostalgicznych dźwiękach, pasażach łez i wiatru pomiędzy bezlistnymi drzewami…
            Jego dyskografia obejmuje kilkadziesiąt płyt z kilkoma zespołami i sygnowanym własnym nazwiskiem. I to nie tylko w bluesowej stylistyce, nie był mu obcy rock’n’roll, a jestem przekonany, że spokojnie mógłby grać też w zespole heavy metalowym. Zaczynał w legendarnym zespole hard rockowym Thin Lizzy, z którym wydał kilka świetnych płyt w tym kapitalną „Black Roses” z 1979 roku. W czasie solowej kariery współpracował z B. B Kingiem, Jackiem Brucem, Ianem Paicem i wieloma innymi wybitnymi twórcami. Występował też z drugą inkarnacją Colosseum i z zespołem Skid Row.
Dla wielu gitarzystów był i jest nieukrywaną inspiracją, a dla wielu przyszłych na pewno będzie wzorem, wymienianym z takim samym nabożeństwem jak Jimi Hendrix.
            Będziemy tęsknić za dźwiękami, które wyczarowywał. Choć pozostały nagrania – świadomość, że kogoś już z nami nie ma zmienia patrzenie na muzykę danego twórcy.
To jedna z tych chwil kiedy wzruszamy się i nie troszczymy się o spływające po policzku łzy.
To jedno z tych dziwnych uczuć, kiedy odchodzi jeden z naszych idoli… nie wiem, ale kiedy niedawno odszedł Ronnie James Dio, choć cenię go ogromnie nie odczułem faktu jego śmierci tak bardzo jak niespodziewaną i zaskakującą informację o Garym.
            Nikt chyba nie zaprzeczy, że odszedł gitarzysta wybitny i genialny, że to kolejny muzyk, który miał misję i wypełnił ją dając swoją piękną muzykę i grę, która będzie poruszać na zawsze, bez względu na porę roku…

środa, 2 lutego 2011

Swobodni jeźdzcy - część III


Swobodni jeźdźcy:
- od southern rocka do stoner metalu (część III - ostatnia)

4.2 Black River

                Grupa powstała w 2008 roku jako nowe wcielenie rozwiązanego Neolithic. W tym samym roku został wydany debiutancki album zatytułowany po prostu „Black River”. Płyta uzyskała m. in. nominację do Fryderyków oraz nagrody rozgłośni radiowej Antyradio
W skład weszli muzycy nie byle jacy, bo: Dariusz „Daray” Brzozowski na perkusji (m. in. Vesania, Neolithic, Vader, Hunter, Dimmu Borgir), Artur Kempa na gitarze, Tomasz Wróblewski na basie (Vesania, Neolithic, Behemoth), Piotr Witulich na gitarze (Neolithic) oraz Maciej Taff na wokalu (Rootwater, Geisha Goner, Testor, Neolithic).
                Już w roku 2009 supergrupa zaprezentowała kolejne wydawnictwo „Black’n’roll”. Aktualnie zespół zawiesił działalność na czas nieokreślony z powodu poważnej choroby Macieja Taffa, co nie przeszkodziło w grudniu 2010 roku wydać trzecią płytę pod tytułem „Trash”. Na tej płycie znalazły się odrzuty z sesji nagraniowych obu płyt i kilka utworów koncertowych. Odrzuty odrzutami, ale wiele zespołów chciałoby mieć takie odrzuty, które brzmią jak pełnoprawne utwory i takimi właśnie są, po prostu nie znalazły się na poprzednich płytach grupy.
                Styl grupy ciężko w sumie opisać, bo jak opisać płyty, na których znajdują się same doskonałe utwory i to takie, które trafiają do celu jak doskonale wymierzony pocisk i to w dodatku wykonaniu takich muzyków? Spróbujmy… na pierwszy rzut ucha to po prostu rock’n’roll, albo taki mocniejszy southern rock po polsku. Idąc dalej można takie granie określić jako rasowy stoner metal, z tą różnicą, że tak naprawdę grupa wypracowała swój własny niepowtarzalny styl, który na drugiej płycie określili jako black’n’roll. I jest coś w tym. Na basie mamy przecież kolesia z Behemotha, a na perkusji jest człowiek, który bębni nawet z Dimmu Borgir… a muzyka to właściwie taki black-death metalowy… southern rock właśnie. Mamy utwory stosunkowo krótkie (do pięciu minut) zbudowane na potężnych riffach, łomoczącej i pędzącej perkusji, nisko osadzonym basie i wyśmienitym wzorcowym wręcz wokalu Macieja Taffa, którego uważam, za najlepszego polskiego wokalistę.
Jest niezwykle wszechstronny i utalentowany – to taki nasz polski Derrick Green
                Tematyka utworów to osobna sprawa, mamy bowiem utwory m.in. o piciu na umór („Young’n’drunk” z drugiej płyty), o podróżowaniu bezdrożami południa („Desert Rider” czy „American Way” z płyty „Trash”), czy nawet tematy socjalne („Street Games” czy „Fanatic” z pierwszej), o trudnych kobietach („Punky Blond” z pierwszej czy „Isabel” z drugiej) a nawet żarty muzyczne pokroju „Jumping Queeny Flash” będący coverem przeboju Rolling Stonesów „Jumping Jack Flash” z hymnem Wielkiej Brytanii „God Save the Queen”.
W ogóle atmosfera tych nagrań jest bardzo luźna, żywiołowa i pełna niespożytej energii. Nawet w akustycznych utworach („Silence” z pierwszej czy „Free Man” z płyty „Trash”) słychać kipiące emocje. I do tego jeszcze dochodzą niesamowite umiejętności muzyków, które razem są mieszanką iście wybuchową i niezwykle świeżą.
Bardzo amerykańska muzyka prosto od polskich gigantów. Tak należy ich określić, a płyty, wszystkie trzy to dosłownie walec, który przejeżdżając przez głowę zostawia tylko miazgę.

                Powyższe przykłady znakomicie pokazują, że rock z amerykańskiego południa ma się doskonale i inspiruje na całym świecie. Mało tego, cały czas się rozwija i wchłania coraz to kolejne odmiany rocka i heavy metalu. Zespołów grających w ten sposób, inspirujących się klasykami i tworzącymi własne odczytania tej stylistyki można by mnożyć pewnie bez końca i znalazłoby się na pewno jeszcze wiele niesamowitych grup obracających się w tych stylistykach. Nie pozostaje nic innego, jak założyć skórzaną kurtkę i usiadłszy za kierownicą naszego jednoślada lub muscle cara udać się w podróż po bezdrożach, w podróż po nieznanych pustyniach prosto w palące słońca Teksasu…



                                                   Koniec



Swobodni jeźdzcy - część II


Swobodni jeźdźcy:
- od southern rocka do stoner metalu (część II)




3. Włochy – Black Rainbows


Zespół powstał w 2005 roku. W dwa lata od powstania własnym sumptem wydał pierwszą płytę, zatytułowaną „Twilight In the Desert”. Nagraną słabo i w sumie niezbyt ciekawą, choć pokazującą, że grupa ma dość spory potencjał. W ciągu kolejnych kilku lat występowali m.in. z Airbourne (!). Krytycy podkreślają, że zespół rozwija się w zatrważająco szybkim tempie i stworzył własną odmianę stoner metalu, którą sami muzycy określają jako heavy-psychodelic stoner rock. I jest coś w tym… W stylu muzycznym można doszukać się najlepszych wzorców np.: obok Black Sabbath, mamy space rockowy Hawkwind, a nawet wyśmienitą współczesną grupę Kyuss.
            W 2010 roku wydali znakomitą, drugą w swojej karierze płytę, zatytułowaną „Carmina Diabolo”. Jest ona znacznie lepsza i bardziej reprezentatywna niż debiut, a na pewno pokazuje zespół już w pełni dojrzały i świadomy tego jaką drogą chcą podążać. Przyjrzyjmy się krótko najnowszemu wydawnictwu włoskich ogierów w podróży po dzikim zachodzie współczesnej Ameryki…
            Pierwsza rzecz, która zwraca uwagę to świetna grafika na okładce płyty: na kunsztownie zdobionym krwawym tle i satanistycznej gwieździe mamy pożółkłą czaszkę kozła, a pod nim oplatające ja niczym kołnierz dwa kościste żebra spięte psychodelicznym okiem, które zdaje się przeszywać obserwatora na wylot i poznawać jego myśli. Kapitalnie wprowadza ona w klimat płyty, za nim jeszcze się ją włączy. A zatem włączamy… uwaga…
            Pierwszy numer zatytułowany „Himalaya” uderza w nas nisko nastrojonymi wibrującymi gitarami i basem, potem dochodzi pędząca perkusja. Wokal… przywodzi na myśl nawet samego Ozzy’ego Osbourne’a. Gdzieś po głowie chodzą zaś skojarzenia z Lynyrd Skynyrd.
Drugi „Babylon” nie zwalnia tempa, mamy charczący pędzący wokal i „pykającą” perkusję. Cały numer jest utrzymany na wysokich obrotach silnika i z każdą sekundą prędkość rośnie.
„Under the Sun” to trzeci numer na płycie: zaczyna wibrujący bas, kilka uderzeń perkusji i gitary i zaczynamy kolejną jazdę. Tu zaczyna nam trochę pachnieć AC/DC, perkusyjne zwolnienie przywodzi na myśl Bonhama. I do tego melodyjne wstawki przywodzące na myśl samego Hendrixa.
„What’s in your hands” rozpoczyna orientalny motyw i deszcz, który zaczyna być powtarzany przez gitarę, delikatne uderzenia perkusji i utwór się rozkręca. Ten jest nieco wolniejszy, a niski chrypkowy wokal jest melodyjny i przywodzi na myśl styl Kurta Cobaina…
            Rozpędzęni na opuszczonej pustynnej autostradzie wjeżdżamy do „Bulls & Bones”. Nie zwalniamy tempa, a wokal tym razem przypomina Jamesa Hetfielda (razem z jego manierą, ale do takiej muzy pasującej znacznie lepiej). Docieramy do tytułowego utworu. Zaskoczenie, że jest krótki (niecałe półtorej minuty) uspokaja fakt, że jest bardzo klimatyczny. Przywodzi na myśl Zeppelinów, może nawet The Doors. Na tle gitary, przesterowany głos i elektronika jak z Hawkwind… takie małe cudeńko. Po zwolnieniu znów przyśpieszamy wjeżdżając do „In the City”, gdzie ogłuszeni rock’n’rollowym szlifem rodem z AC/DC siejemy postrach w mieście. Druga połowa utworu przypomina spowolnione płynące momenty Zeppelinów i do tego melodyjna, świdrująca solówka jako przerywnik między wokalem. Omijając policję, zwalniamy i skradamy się do „Return to Volturn”, który znów przyśpiesza, ale jest utrzymany w trochę wolniejszych tempach. Nisko strojona gitara przywodzi najlepsze momenty z Black Sabbath okresu Glenna Hughesa i Zeppelinowskie galopady, by za chwilę delikatnie popłynąć niczym u The Doors z elektronicznoprzestrzennym progresem Hawkwind. W dziewiątce zostajemy porwani przez czarownicę. Najpierw jakby próbowała się do nas niepewnie zbliżyć, a wraz z jej śmiechem zaczynamy gorączkową ucieczkę. I znów Black Sabbath… zmieszany z Lynyrd Skynyrd, a nawet rock’n’rollem w stylu Led Zeppelin, AC/DC czy spowolnionym The Rolling Stones z elementami The Doors.
Ostatni jest „Space Kingdom” – najdłuższy i najbardziej rozbudowany pod względem klimatu kawałek na płycie. Zaczynamy od gitary, która opada niczym pajęcza sieć, polifoniczny przestrzenny wokal i hi-hat. Powoli wchodzimy w trans, zdejmujemy nogę z gazu, kiwamy głową w rytm, gdy przyśpieszamy, robimy to nieznacznie. Unosimy się wraz z pojazdem. Hawkwind i The Doors migają nam w lusterku. Progresywnopsychodeliczny szlif wprawia nas w senny nastrój, ale nie z nudów, tylko z coraz głębszego wchodzenia w trans, zatapiania się w siebie. Zwalniamy całkiem. Uderzenia talerzy i przyśpieszające delikatnie tomy, delikatne narastanie i znów przyśpieszamy, znów niczym pocisk wystrzelamy w drgającą od słońca pustkę. A potem znikamy za horyzontem wraz z ostatnimi dźwiękami na płycie, zwalniającymi po kolei każdymi instrumentami jakby ktoś wyłączył prąd.
            Mnie ta płyta postawiła pod ścianą, mocno zastanowiła. Czy to aby na pewno Włosi są… przecież Włosi to Raphsody of Fire (jak dla mnie niestrawny symfoniczny power metal), ale zaraz przychodzi mi do głowy znakomity włoski Kingcrow grający metal progresywny… tak, to są Włosi. Ale nie brzmią jak Włosi… to bardzo amerykańska płyta. Nagrana świeżo i potężnie.
Doskonała płyta, którą mogę śmiało polecić każdemu, nawet tym, którzy nie przepadają za stoner rockiem czy metalem.

            I jeszcze wyjaśnienie. Gorąca Norwegia i chłodne Włochy. Pomyliłem się? Nie. Paradoksalnie przy takiej muzyce tak właśnie jest. Zimna Norwegia zaczyna topnieć i zamieniać się w gorącą pustynię, pełną życia i energii (!). A gorące Włochy z lekka zaczynają zamarzać i pokrywać szronem, a wszystko przez nisko strojone gitary i potężną dawkę emocji, która w takim kraju musi przyczynić się do pogodowego sprzężenia zwrotnego. Przypadek? Nie ma przypadków.

            Wracamy na północ. Lądujemy na chwilę na Śląsku, a potem pociągiem jedziemy prosto do stolicy pewnego kraju na P. Warszawa…tak, jesteśmy w Polsce. Witamy w domu? Tak i nie…

4. Polska
4.1 Heavy Weather

Ta śląska formacja została założona około roku 2004, może nawet wcześniej. Niewiele o niej wiadomo, bo strona zespołu przestała działać, a Myspace zespołu od dawna nie jest aktualizowany.
Informacja na stronie napisana pod koniec bodajże 2008 roku mówi, że zespół szykuje się do powrotu wraz z nowym materiałem studyjnym już za kilka miesięcy. Kilka miesięcy minęło, a zespół nie wrócił. Nie jestem też wcale przekonany, że ten zespół wróci, niestety chyba przepadł, a w sumie szkoda, bo wydana w 2006 roku jedyna studyjna płyta zespołu zatytułowana „Goddamn Stoned Junkies” to pozycja bardzo ciekawa.
            Zaczyna króciuchne intro: deszcz i grzmot (The Doors). Drugi jest już pełnowymiarowy utwór „Not me”. Nisko strojone gitary, pędząca perkusja i ładna, wibrująca melodia. Trochę za mocno wypuszczona stopa, interesujący wokal, choć pozostawiający wiele do życzenia.
Utwór „Starvation” przywodzi stylem grania gitar death metal, ale perkusja jest typowa dla gatunku. Polifoniczny wokal i nieciekawa linia niestety psuje pełny odbiór, bardzo interesującej gry muzyków. „Older” nie zwalniamy tempa, ale wszczynamy w przydrożnym barze burdę. Przeszkadza stopa, ale wokalista zaczyna się rozkręcać (i przypominać Morrisona z chrypką). Interesująca solówka, nieco traci z racji surowego, dość amatorskiego, pozostawiającego wiele do życzenia pod względem jakości nagrania. Piątka: „Don’t care” – wejście gitary jak z Lynyrd Skynyrd, trochę jak z The Doors. Tym razem motocykl, najlepiej harley albo chopper, w zwolnionym tempie przesuwa się po spękanym asfalcie Route 66. To jeden z najciekawszych utworów na płycie. Ma przestrzenne, transowe tempo, unosi się i drga jak fatamorgana widziana spod ciemnego szkiełka kasku, naturalnie z amerykańską flagą. Wokal tutaj tez jest bardzo dobry, lekko Morrisonowski, z chrypką, lekko growlujący. Bas tutaj ma swoje istotne, sześć minut z sekundami, bo tyle trwa numer.
„Wind” to takie bottleneckowe, Zeppelinowskie, może nawet Doorsowe instrumentalne interludium. Horyzont, zachodzące słońce, deszcz i wiatr rozwiewający włosy… oddalamy się coraz bardziej od cywilizacji. Bardzo ładny niespełna trzyminutowy (zabrakło dwudziestu sekund) utwór, z własnym niesamowitym klimatem… jako żywo wyjętym z filmu przywołanego w tytule.
Siedem: „He knows me”… Morrisonowski wokal i Black Sabbathowy szlif sprawia, że jest to kolejny udany numer na płycie. Łosiem to „No fate” – trochę taki Black Sabbathowy z jednej, a z drugiej Rolling Stonesowy. Ale wibrująca gitara i charczący wokal doprowadza do porządku: to nie jest Rolling Stones. To raczej Lynyrd Skynyrd, ewentualnie przesterowane The Doors.
Jedziemy dalej: „Spirit” – gdyby nie jakość nagrania byłby z niego majstersztyk. Potężne wyjście i lekkie spowolnienie na wokal, wykrzyczany refren. Żywiołowy bit i świetny riff, genialna konstrukcja drugiej połowy utworu. Raptem dwuminutowy (plus osiem sekund) kawałek tytułowy miał być żarcikiem, przywodzącym pewnie na myśl Lynyrd Skynyrd, ale oprócz ładnej melodyjnej gitary wyszedł nijako. Trochę taki niepotrzebny wypełniacz w sumie.
Przedostatni to „My friend” – rozpędzający się kolejny na płycie bardzo dobry utwór, który po prostu pędzi. Polifoniczno-wspólny wokal wypada dość interesująco, choć przydałby się mocno zachrypnięty wokal jednej osoby. A na koniec…klawiszowa wstawka. I ostatni… The Doors, najlepszy chyba utwór na płycie, czyli „The Riders of the Storm”. Zagrany niesamowicie. Stąd na początku ten deszcz i burza… Nie trzeba opisywać, jak wygląda ten numer, bo każdy doskonale wie, każdy zna go na pamięć. Ale wersja jest bardzo klimatyczna i pokazuje w bardzo dobrym świetle wokalistę Heavy Weather (nazwę wzięli zapewne od płyty Weather Report z 1978 roku, choć grali oni zupełnie inną muzykę), a także jest trochę niżej zagrana. Na chwilę zamykamy oczy i płyniemy wraz z dźwiękami. Nasz motocykl tymczasem stoi na poboczu, podczas gdy my tańczymy w deszczu…
            Jest to pozycja interesująca i bardzo obiecująca. Jeśli tylko zespół jeszcze wróci, ma szansę być bardzo interesującym zjawiskiem na naszej scenie muzycznej. Jeśli nie, to szkoda. Ta płyta pokazuje ogromny, zmarnowany potencjał i… polskie odczytanie stylistyki tak bardzo przecież amerykańskiej. Właściwie to nie podróżujemy po słynnej Route 66 tylko po naszej bieszczadzkiej wielkiej serpentynie… Polskie odczytanie amerykańskiej stylistyki? Proszę bardzo… walec i potęga od najznakomitszych muzyków w Polsce na deser…
                                                                                              cdn.

             

wtorek, 1 lutego 2011

Swobodni jeźdzcy - część I

Swobodni jeźdźcy:
- od southern rocka do stoner metalu (część I)

Creedence Clearwater Revival i The Doors – od nich zaczęły się muzyczne podróże po dzikiej Ameryce. Ameryce motocyklowych gangów i bezdroży, przy których wysychają rzeki lub nie ma ich wcale, a spękane i pożółkłe od słońca czaszki bawołów i koni spoglądają groźnie na przejeżdżających obok na swoich cudownych jednośladowych maszynach lub w lśniących muscle cars… Narodził się jeden z najprężniej rozwijających się gatunków muzyki rockowej…
                W latach 60 na gruncie bluesa wyrósł nowy gatunek, który szybko obrósł legendą Ameryki i pokrył brudem opiewanych w pieśniach pustkowi. Southern rock – czyli rock południa. Na początku byli klasyczni już Creedensi…, czyli Creedence Clearwater Revival, dowodzeni przez gitarzystę i wokalistę Johna Fogerty’ego. Obok nich Jim Morrisom z The Doors i jednym z najwybitniejszych kawałków grupy – legendarnym „Riders of the Storm”.
W latach 70 southern rock wchłonął stylistykę hard rocka, a wszystko za sprawą rock’n’rollowych AC/DC i Motörhead. Tak powstał Lynyrd Skynyrd. Gdzieś momentami obok nich przemykały motywy southern rockowe w twórczości Led Zeppelin. Gdzieś wtedy przemknął niezauważony Lincoln Street Exit i równie zapomniane Yesterdays Children, jak również fantastyczne Three Man Army. Wszystkie zespoły grały podobnie… takiego bluesa z naleciałościami. A gdy w połowie lat 70 pojawił się Black Sabbath… styl przybrał właściwie pełną i wykrystalizowaną wersję: ostre, melodyjne riffy na zazwyczaj nisko strojonych gitarach, perkusyjne pasaże i rozbudowane solówki, zazwyczaj dość krótkie utwory, rzadko przekraczające czas czterech minut. I oczywiście wokal – z obowiązkową chrypką, dość wysoki, ale jednocześnie niski, wyciągany do góry i melancholijnie zawijany niczym luesem, wyciągany do góry i melancholijnie zawijany niczym rozbudowane solówki, zazwyczaj dość k zawodzenie pijanego albo łkającego wędrowca… Wówczas na tego typu granie zaczęto mówić hard’n’heavy albo stoner rock. Stąd też pewnie wielokrotnie przywoływane w nazwach zespołów słowo „black”…
                W ciągu ostatnich dziesięciu, piętnastu lat można zaobserwować renesans takiego grania, które przefiltrowane przez heavy, a nawet death metal przybrało formę stylistyczną określana jako stoner metal np. Corrosion of Conformity.
                A oto opowieść o kilku formacjach z różnych zakątków świata, które najpełniej reprezentują tradycyjnie pojmowany southern rock w dzisiejszych czasach, naturalnie przefiltrowany przez wszystkie dotychczasowe naleciałości i najnowsze trendy ciężkiego grania, a zaczniemy… od jakżeby inaczej: Stanów Zjednoczonych…

 jednym słowem blues.
lbo łkającego wędrowca...1. Stany Zjednoczone
1.1 Black Stone Cherry

                Grupa powstała czwartego lipca 2001 roku w Edmonton w stanie Kentucky z inicjatywy Chrisa Robertsona i jego przyjaciela Johna Freda Younga. Jako, że ojciec tego drugiego, Dick Young to znany w Stanach gitarzysta rytmiczny zespołu The Kentucky Headhunters, młoda grupa szybko podpisała kontrakt z Roadrunner Records i nagrała w 2006 roku swój pierwszy krążek zatytułowany po prostu „Black Stone Cherry”, którą promował singiel „Rain Wizard”. 31 października 2007 roku grupa zagrała koncert w londyńskiej Astorii, który został zarejestrowany i wydany za pośrednictwem Roadrunner Records. Następnie dołączyli jako support do takich grup jak Def Lepard i Whitesnake. 19 sierpnia 2008 roku grupa wydała swoją drugą płytę studyjną „Folklore and Superstition” , którego promocją zajęły się cztery kolejne single: „Blind Man”, „Please comin’”, „Things My Father Said” oraz „Soul Creek”.
Aktualnie zespół pracuje nad trzecią płytą (!), której premiera jest planowana na kwiecień albo maj tego roku. W skład zespołu wchodzą: Chris Robertson na gitarze i wokalach, Ben Wells na gitarze i wokalach, Jon Lawhon na gitarze basowej i wokalach oraz John Fred Young na perkusji, instrumentach perkusyjnych, wokalach i instrumentach klawiszowych.
                Krytycy muzyczni często podkreślają, że w muzyce BSC słychać wpływy Lynyrd Skynyrd, AC/DC oraz Led Zeppelin (!). Do tego ostatniego zwłaszcza w tonacji i konstrukcji kompozycyjnej utworów. Zespół jednak wypracował swój własny, unikatowy i niezwykle charakterystyczny styl. Co ciekawe BSC występował też z Black Label Society oraz… AC/DC, przy czym Bogowie zagrali jako support przed BSC (!). W czasie zarejestrowanego i wydanego koncertu „Live in Astoria” zespół zagrał cover „Hoochie Coochie Man” Muddy’ego Watersa oraz kilka  utworów Jimiego Hendrixa. W tekstach utworów snują opowieści z mocnym przekazem emocjonalnym i psychologicznym: w „Lonely Train” jest to historia dramatu rodzinnego, gdy jeden z jej członków idzie na wojnę, „Rain Wizard” to klechda o tajemniczym wędrowcu, który sprowadza deszcz w czasie suszy, „Backwoods Gold” jest z kolei legendą o człowieku, który złapał światło księżyca i schował je gdzieś w granicach Edmonton…
                Trzeba przyznać, że jest to mieszanka naprawdę wybuchowa, niezwykle świeża i mocno dająca po głowie… i tak jest w istocie. Właściwie nie pozostaje mi nic innego jak polecić, zarówno płyty studyjne, jak i koncertówkę grupy. A od siebie dodam, że już z niecierpliwością wypatruję najnowszego wydawnictwa BSC, dosłownie ślinię się na samą myśl o tej płycie…

1.2 Black Water Rising

Zespół powstał stosunkowo niedawno, bo jakieś dwa czy trzy lata temu z inicjatywy producenta, tekściarza i wokalisty Roba Traynora, który po opuszczeniu macierzystej formacji Dust to Dust przeniósł się do nowojorskiego Brooklynu, gdzie próbował stworzyć nowy zespół, by ostatecznie stworzyć Black Water Rising. Zespół mocno zakorzeniony w tradycji ciemnego hard rocka, o wściekłych, drapieżnych riffach, potężnej „chodzącej” perkusji, charczących (a nawet growlowanych) melodyjnych wokalach i tekstach opowiadających przeważnie o sprawach polityczno-socjalnych, mrocznych zakamarkach duszy i skrywających dzisiejszy świat ciemnościach. Uzbrojony w następujących muzyków: Mike’a Meselsohna na perkusji, Johnny’ego Fatturuso na gitarze i Oddie’go McLaughina (!) na basie, nagrał w 2010 roku świetną i dosłownie miażdżącą płytę, zatytułowaną po prostu „Black Water Rising”. Są jak rozpędzony rozwścieczony bawół, który taranuje na swojej drodze wszystko, nie zważając ani na pogodę, ani na zmianę świateł…
                Za każdym razem kiedy słucham tej płyty i przestaje grać, mam ochotę włączyć ją od nowa, i jeszcze raz, i jeszcze raz… bez końca… Wystarczy zapiąć pasy i przycisnąć odpowiedni przycisk – satysfakcjonująca jazda gwarantowana… i pozostaje tylko czekać na kolejne wydawnictwo grupy…
               
                Tymczasem my przenosimy się do gorącej (tak, tak) Norwegii…

2. Norwegia – Långfínger

                Niewiele wiadomo o tym zespole, sami muzycy, a jest ich trzech, niechętnie wypowiadają się o swojej twórczości i historii. Pochodzą z miasta Göteborg z okolic regionu Välj… a ich muzyka to bardzo ciekawa i wyjątkowa sprawa…
W roku 2010 wydali własnym sumptem znakomitą debiutancką „Skygrounds”, którą będę musiał po krótce opisać, aby przybliżyć ten znakomity tercet, w skład którego wchodzi gitarzysta i wokalista (jedna osoba), basista/basistka (?) (druga) oraz perkusista (trzecia). To, że to tylko trzech muzyków słychać, bo nagranie jest surowe i bardzo klimatyczne, pulsujące, żywe i… dosłownie ma się wrażenie, że muzycy stoją i grają tuż obok.
                Płytę otwiera „Herbs in my garden” – perkusyjny wstęp, motyw na basie, a potem uderzenie gitary i płyniemy… skojarzenia:  lata 70, lata 70 i jeszcze raz lata 70… Led Zeppelin, Lincoln Street Exit, ewentualnie współczesny Dead Weather…, tylko bez rozbuchanego ego Jacka White’a… (to nie jest wrzuta, bardzo lubię jego genialną muzykę i jego wielkie autystyczne ego). Drugi jest utwór tytułowy: melodyjny i skoczny… z klawiszami i wysuniętym na pierwszy plan basem (właściwie to we wszystkich utworach bas jest doskonale słyszalny i mający istotną rolę dla kompozycji). Trzeci jest „Restart the groove” : znów perkusja na wejście i melodyjny motyw gitary, który po chwili dosłownie wwierca się w głowę jak rylec wiertarki. Czwórka: „Eclectic Boogieland” – AC/DC nagrane w bardziej soczysty i jeszcze szybszy sposób? Duch Zeppelinów? Tak właśnie brzmi ten utwór… Słuchamy dalej: piątka to „Ultra” – intro perkusyjne, którego nie powstydziłby się „Bonzo” Bonham, spowolnione wejście gitary i na refren mocne przyśpieszenie, a na końcówce perkusyjne solo godne wspomnianego już Bonza… majstersztyk. Szósteczka to „Fantasy Ridge” – melodyjny, dość szybki utwór przywodzący na myśl Zeppelinów, Creedence Clearwater Revival i Jimiego Hendrixa (!).  
Następnie mamy „Slightly to the west” – utrzymany w wolnych tempach, melodyjny i ani na chwilę nie zdejmującego nogi z gazu naszego Forda Mustanga, nawet gdy na chwilę utwór zwalnia jakby zatrzymany stopklatką, by za chwile jak pocisk wystrzelić w dalszą drogę…
Łosiem… „Iller” – znów wibrująca gitara i owiewające włosy tempo, punkowy i AC/DC-owy szlif oraz solówka jak wycięta z Dire Straits…Dziewiątka „A subtle life (as it is)” to hołd dla Zeppelinowych bluesów z czwartej płyty (tej ze znaczkami zamiast tytułu) w stylu bottleneck… i ta stopa… magiczne przywołanie Bonhama…
Na koniec mamy, najdłuższy na płycie, bo prawie dziewięciominutowy „Ragnar”. Na początku szybki, pędzący i przywołujący ewidentnie Zeppelinów i Creedensów, a na koniec melancholijnie wyciszony i unoszący się w przestrzeni jakby wyjęty gdzieś z Dire Straits, Pink Floyd, a zwłaszcza… The Doors…
                Jest to płyta niezwykła, nagrana niesamowicie czarująco, kipiąca energią i  smaczkami, które za każdym kolejnym puszczeniem cieszą tak samo, a nawet bardziej, bo za każdym razem się tę płytę przeżywa tak samo mocno. Obok fantastycznych umiejętności muzyków, należy też odznaczyć naprawdę dobry wokal: szorstki lub wysoki, w odpowiednich momentach zadziorny, a w innych melancholijny i pełen smutku.
To wręcz idealna płyta na podróż samochodem, zwłaszcza z dużą prędkością i po bezdrożach, zwłaszcza jeśli tym samochodem jest Ford Mustang lub Dodge Camaro, albo inny muscle car z lat 70…

Tymczasem przenosimy się na południe. Tym razem do chłodnych (tak, tak) Włoch…
                                                                                                                                                             cdn.